Specifieke natuurdoelen

In het vijvergebied is een open vijverlandschap hersteld. Het water is voedselarm, helder met een rijk onderwaterleven en veel vis. Een behoorlijk aantal roerdompen, woudaapjes en bruine kiekendieven broeden in het riet. Een mozaïeklandschap met ruigten, natte graslanden en broekbossen omlijst deze oase van water. In de Teut-Tenhaagdoornheide gaat de aandacht naar meer en beter water. Waterlobelia, oeverkruid, drijvende egelskop zijn toppers in de natte heide met vennen en vijvers: het leefgebied van knoflookpad, heikikker, blauwborst en gevlekte witsnuitlibel.

Dit zijn de specifieke natuurdoelen voor gebied 'Vijvergebied Midden-Limburg':

Boslandschap van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Actueel 165 ha
Toename met 114 ha waarvan een richtwaarde van 17 ha effectieve uitbreiding.
Einddoel: 279ha.

Preferentieel vergroten bestaande habitatvlekken tot minimum structuurareaal en waar mogelijk verbinden van habitatkernen.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten zijn o.m.:

  • > 10 % dood hout en behoud staand dood hout voor domeinbossen en > 4 % voor de overige bossen
  • max 10 % invasieve exoten.
Oppervlaktedoelstelling
=
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Globaal behoud actuele oppervlakte (176 ha) in beide deelgebieden en toename met een richtwaarde van 2ha effectieve uitbreiding.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Voor de te behouden elzenbroekbossen wordt een gevarieerde bosstructuur tot doel gesteld met veel dood hout en sleutelsoorten van het mesotrofe subtype in de ondergroei. Doelstelling is daarom ook een natuurlijke hydrologie en water van een voor dit habitat gepaste kwaliteit.

Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud van de soorten op de actuele locaties

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De kwaliteit van het zomer- als het jachtgebied zal toenemen door doelstellingen die hoger geformuleerd werden voor het boslandschap en het vijver- en moeraslandschap.

Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud populatiegrootte

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Behoud en kwalitatieve verbetering van bestaande leefgebieden waaronder droge bossen en extensief beheerde graslanden.

Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud populatiegrootte

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Toepassen van de CDB voor gemeentebossen en privé-bossen gelegen in het VEN zal inspelen op de tot doel gestelde kwaliteitsdoelstellingen.

Bossen en beekvalleien van de Teut-Tenhaagdoornheide

Oppervlaktedoelstelling
=
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud actuele oppervlakte van 3 ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Graslanden waarin typische en begeleidende soorten een bedekking >70% kennen, zonder invasieve exoten en met slechts plaatselijk verruiging van o.a. grote brandnetel en akkerdistel. Plaatselijk aanwezigheid van braam kan een meerwaarde zijn voor boomkikker.

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Actueel 1 ha.
Toename met 6 ha
Einddoel van 7 ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Bloemrijke graslanden waarin typische en begeleidende soorten een bedekking >70% kennen met een goede structuur en slechts plaatselijk een strooisellaag.

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Actueel 58 ha
93ha uitbreiding door omvorming van naaldhout.

Preferentieel vergroten bestaande habitatvlekken tot minimum structuurareaal van 50 ha en waar mogelijk verbinden van habitatkernen.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten zijn o.m.

  • >10% dood hout en behoud staand dood hout;
  • max 10% invasieve exoten.
Oppervlaktedoelstelling
=
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud actuele oppervlakte van 91 ha met een toename door omvorming van 1ha.
Einddoel: 92 ha

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Een gevarieerde bosstructuur met veel dood hout en sleutelsoorten van het oligo of mesotrofe subtype in de ondergroei. Een natuurlijke hydrologie en water van een voor dit habitat gepaste kwaliteit met een maximale ontwikkeling van het oligotrofe subtype.

Omschrijving populatiedoelstelling

Ontwikkeling populatie die voldoet aan een voldoende staat van instandhouding in de Laambeek (50-200 ind/ha)

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Bijkomende kwaliteitseisen ten opzichte van het habitattype 3260 inzake BZV, zuurstofgehalte en temperatuur en afwezigheid migratieknelpunten

Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud van de soorten op de actuele locaties

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De kwaliteit van het zomer- als het jachtgebied zal toenemen door doelstellingen die hoger geformuleerd werden voor de bossen.

Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud van de soort op de actuele locaties

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Toename van voldoende grote bloemrijke hooilanden met overgang naar moerasspirearuigten en bossen met mantel- zoomvegetaties.

Droge tot vochtige graslanden van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik

Oppervlaktedoelstelling
=
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud en versterking van een kleinschalig graslandencomplex van ca. 100 ha met hooilandjes, kleine houtwallen worden beoogd op de graslanden aansluitend op het vijver- en moeraslandschap. Extensivering zal leiden tot bloemrijkere graslanden met hoger nectaraanbod waardoor de kwaliteit voor hoger vernoemde doelsoorten zal verbeteren.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Behoud en versterking van een kleinschalig graslandencomplex van ca. 100 ha met hooilandjes, kleine houtwallen worden beoogd op de graslanden aansluitend op het vijver- en moeraslandschap. Extensivering zal leiden tot bloemrijkere graslanden met hoger nectaraanbod waardoor de kwaliteit voor doelsoorten (zie inleidende tekst Landschap: Droge tot vochtige graslanden van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik) zal verbeteren.

Oppervlaktedoelstelling
=
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud en versterking van een kleinschalig graslandencomplex van ca. 60 ha met hooilandjes, kleine houtwallen worden beoogd op de graslanden aansluitend op het vijver- en moeraslandschap ten oosten van het Heidestrand en ten noorden van de Zonderik. Extensivering zal leiden tot bloemrijkere graslanden met hoger nectaraanbod waardoor de kwaliteit voor hoger vernoemde doelsoorten zal verbeteren.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Behoud en versterking van een kleinschalig graslandencomplex van ca. 60 ha met hooilandjes, kleine houtwallen worden beoogd op de graslanden aansluitend op het vijver- en moeraslandschap ten oosten van het Heidestrand en ten noorden van de Zonderik. Extensivering zal leiden tot bloemrijkere graslanden met hoger nectaraanbod waardoor de kwaliteit voor de doelsoorten (zie inleidende tekst Landschap: Droge tot vochtige graslanden van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik) zal verbeteren.

Heidelandschap van de Teut-Tenhaagdoornheide

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Doel voor complex van beide habitats: Actueel 45 ha.
Toename met 22 ha (waarvan minimum 14 ha door omvorming).
Einddoel van 67 ha

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten zijn o.m.:

  • een goede structuurvariatie van de habitats met zoveel mogelijk open (stuivend) zand en behoud van de buntgrasvegetatie, mostapijtjes en korstmosvegetaties afgewisseld met een gevarieerde ouderdom van struikheide in psammofiele heide
  • zo beperkt mogelijke boomopslag (maximum 20%) in de habitat
  • voorzien van recreatieluwe zones tijdens het broedseizoen voor nachtzwaluw en boomleeuwerik.
Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Actueel 0.2 ha
Behoud actuele oppervlakte met een toename van 6 ha op 3 vennen waar het habitat in het, recente, verleden nog tot uiting kwam.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Bodem van de vijvers is zandig en grotendeels vrij van slib en organisch sediment. Het water is helder en bevat een totaal fosfor

Om windwerking toe te laten is het open houden van de dijken van belang.

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Toename van 1 ha bovenop de actuele oppervlakte van 6 ha tot einddoel van 7 ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De vijvers zijn grotendeels vrij van slib en organisch sediment. Helder, zeer zwak tot matig gebufferd en min of meer nutriëntenarm water met een lage stikstof- en fosforconcentratie en een matig zure tot circumneutrale pH. De natuurlijke hydrologie met aanvoer van lokaal grondwater dient hersteld te worden en goed ontwikkelde vegetaties van het subtype littorellionvegetaties en subtype éénjarig dwergbiezenverbond dienen te ontwikkelen.

Tevens wordt de kwaliteitsvereiste van een voldoende open ligging in het landschap – waar windwerking mogelijk is - beklemtoond.

Bijkomende kwaliteitsvereiste is het niet, of in lage densiteiten voorkomen van bodemwoelende vissoorten die het water vertroebelen en watervegetaties begrazen.

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Actueel 1 ha.
Toename van 3 ha tot doeloppervlakte van 4 ha (herstel abiotiek vijvers).

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Plassen met hoofdzakelijk een venige of venig zandige bodem en een variabel slib en organisch sedimentgehalte. De vennen zijn permanent waterhoudend. Zuur tot zeer zwak gebufferd, oligotroof water met beperkingen qua totaalfosfor, conductiviteit en totaal stikstof. Minstens één sleutelsoort dient abundant aanwezig te zijn.

Bijkomende voorwaarde is de afwezigheid van hondsvis in functie van heikikker en andere habitattypische soorten.

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Actueel 35 ha
Behoud actuele oppervlakte met toename van 14 ha, (waarvan 2.5 ha omvorming) op plaatsen met goede potentie die actueel verbost/bebost of verdroogd zijn.
Einddoel: 49 ha.
Dit is onder meer het geval ter hoogte van de Laambeek- en Roosterbeekvallei aansluitend op Tenhaagdoornheide, op het plateau ter hoogte van Tenhaagdoornheide, in het Hengelsbroek en op Klein Hengel.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten zijn o.m.:

  • beperkte aanwezigheid van pijpenstrootje
  • beperkte aanwezigheid boomopslag in de habitat.(wilg of berk)
  • een natuurlijke hydrologie.
Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Toename met 118 ha van de actuele oppervlakte van 506 ha tot een totaaldoel van 624 ha. Richtwaarde voor uitbreiding is 29 ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten zijn o.m.:

  • een goede structuurvariatie van de habitat
  • zo beperkt mogelijke boomopslag (maximum 20%) in de habitat. Het terugdringen van boomopslag is een belangrijke kwaliteitsopgave op alle “heide”locaties in het vijvergebied
  • min 10% naakte, omgewoelde, bodem om mineraalrijkere situaties te bekomen en min 20% bloemrijke situaties op de droge heide die ontwikkeld vanuit de graszaadwinningen
  • aandacht voor de bosbesrijke heide en de heide op diestiaanheuvels op plekken waar deze subtypes aanwezig zijn of tot ontwikkeling komen.
Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Actueel 1 ha.
Toename met 15 ha, door omvorming.
Einddoel: 16ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereiste is een extensief gebruik van deze graslanden door een aangepast maaibeheer en eventueel een extensieve- of nabegrazing.

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Actueel 9 ha
Behoud actuele oppervlakte met toename van 21 ha.
Einddoel: 30 ha. Richtwaarde voor uitbreiding is 11 ha.

Uitbreidingen situeren zich voornamelijk in de vallei van de Roosterbeek (op Klein Hengel, het Hengelsbroek en aan het groot ven) en in het Slangenbeekbrongebied)

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten zijn o.m.:

  • beperkte aanwezigheid boomopslag in de habitat
  • een natuurlijke hydrologie en abiotiek
  • voldoende voedselarme waterlichamen.
Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Er wordt geen kwantitatieve doelstelling voorzien voor dit habitat aangezien het plaatselijk tot ontwikkeling zal komen in de habitattypes 4010 en 7140 en het, gezien zijn specifieke standplaatsvereisten, moeilijk te voorspellen en kwantificeren is waar het habitat bijkomend zal ontwikkelen.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten zijn de ontwikkeling van een natuurlijke hydrologie en abiotiek. Belangrijk is dat dit habitat zich, na uitbreiding van het habitat 4010 en 7140, spontaan ontwikkeld in slenken of laagten waar door het herstel van de hydrologie hoge winterstanden aanwezig zijn.

Omschrijving populatiedoelstelling

2 populaties boomkikker van telkens minimaal 200 roepende mannetjes en 5 voortplantingswateren per lokatie, gelegen in het Welleke en de vallei van de Laambeek.
De realisatie van deze leefgebieden behoeft geen extra leefgebied ten opzichte van wat reeds nodig is om andere doelen (i.h.b. het habitattype 3130 en knoflookpad) te bereiken.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsdoelen deels gedekt middels eerder gestelde doelen voor andere habitats en soorten. Specifieke, additionele kwaliteitsvereisten hebben betrekking op:

  • qua waterbiotoop: het creëren van visvrije waterpartijen. Minimum 5 kleine ( 100 m²) per populatie;
  • qua landbiotoop: Behoud en versterken van kleinschalig landschap met ruigtevegetaties (rbbhf, rbbmc), bloemrijke graslanden (rbbhc),houtwallen, bosranden en braamstruwelen met een oppervlakte van meer dan 20 ha. Dit landbiotoop moet zo goed mogelijk aansluiten bij de voortplantingsbiotopen.
Omschrijving populatiedoelstelling

Groeiplaatsen samen >50m²
Een goede staat van instandhouding wordt tot doel gesteld door het uitbreiden van vegetatievlekken op meerdere potentiële vijvers.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten: zie kwaliteitsdoelen voor habitat 3130 (begeleidend doel, Habitats - Heidelandschap van de Teut-Tenhaagdoornheide).

Omschrijving populatiedoelstelling

>10 adulte ex per jaar en voortplantingsbewijs, en dit op 2 lokaties, ter hoogte van de vijvers van de Laambeek- en de Roosterbeekvallei.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsdoelen nagenoeg volledig gedekt middels doelen voor habitat 3110, 3130, 7140 en de heikikker.

Nadruk op overgangen tussen verlandingsveen en waterhabitats en dekking met drijvende en ondergedoken waterplanten van 10-70%.

Omschrijving populatiedoelstelling

Bronpopulatie van minimum 400 adulte dieren die zich uitstrekt over het volledige heidelandschap.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsverbetering in hoofdzaak door creëren van ijle loofbossen en structuurrijke overgangen naar open landschap. In droge heide (4030) voldoende oppervlakte oude structuurrijke heide met vrij losse ondergrond en strooisellaag behouden. Functioneel verbinden van het volledige heidelandschap in dit gebied.

Omschrijving populatiedoelstelling

Versterking 2 actuele populaties ter hoogte van Teut (Steinven en oud lobeliaven) en Tenhaagdoornheide, tot telkens minimaal 200 roepende mannetjes of eiklompen, die zich op beide lokaties, kunnen voortplanten op >10 permanente vennen.
De realisatie van deze leefgebieden behoeft geen extra leefgebied ten opzichte van wat reeds nodig is om andere doelen te bereiken.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitseisen worden gedekt door deze van de habitats 3110, 3130, 3160,4010 en 7140.

Een bijkomende kwaliteitsvereiste is dat de vijvers visvrij moeten zijn en dat het leefgebied en de populaties functioneel met mekaar verbonden zijn.

Omschrijving populatiedoelstelling

2 bronpopulaties van minimaal 100 roepende mannetjes, op het Welleke/Balewijers en op de Teut (Holsteen), op telkens minimaal 5 voortplantingsplaatsen.
Ontwikkelen van leefgebied voor een duurzame populatie in de vallei van de Huttebeek.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Specifieke kwaliteitsvereisten hebben betrekking op:

  • Qua landbiotoop: de kwaliteit van de habitattypes 2310, 2330, 4030, 6230 en 6510 verbeteren.(zie onder deze habitats) met nadruk op het creëren van stuivende, open zandige plekken( of mul zand) en bloemrijke situaties; Akkerbouw (bij voorkeur aardappel of graanteelt) blijft mogelijk met als randvoorwaarde een perceelrandenbeheer (trioranden met jaarlijks omgewerkte zandige grond die niet bemest wordt.
  • Qua voortplantingsbiotoop: waterkwaliteit is belangrijk voor deze soort. Dit wordt reeds gedekt middels de kwaliteitsvereisten voor oligo- tot mesotrofe wateren(habitattype 3130). Bijkomende eis is dat de plassen visvrij moeten zijn om predatie te voorkomen. Het functioneel verbinden van de leefgebieden door corridors van landbiotoop (zie hierboven) of andere types van bloemrijke graslanden (soortenarme glanshavergraslanden).
Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud van de soort op de actuele locaties

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsverbetering wordt gedekt door deze van de overige beschouwde soorten en habitats in het Landschap ‘Vijver en moeraslandschap van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik’.

Omschrijving populatiedoelstelling

2 populaties van minimaal 200 roepende mannetjes op telkens minimaal 5 geschikte voortplantingswateren, gesitueerd op Teut/Molenheide en Tenhaagdoornheide.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsverbetering wordt gedekt door deze van de overige beschouwde soorten en habitats in het Landschap ‘Vijver en moeraslandschap van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik’.

Heidelandschap van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Doel voor complex van beide habitats: Actueel 51 ha.
Toename met 82ha
Einddoel van 133 ha

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten zijn o.m.:

  • een goede structuurvariatie van de habitats met zoveel mogelijk open (stuivend) zand en behoud van de buntgrasvegetatie, mostapijtjes en korstmosvegetaties afgewisseld met een gevarieerde ouderdom van struikheide in psammofiele heide
  • zo beperkt mogelijke boomopslag (maximum 20%) in de habitat. Het terugdringen van boomopslag is een belangrijke kwaliteitsopgave op alle “heide”locaties in het vijvergebied
  • voorzien van recreatieluwe zones tijdens het broedseizoen voor nachtzwaluw en boomleeuwerik
  • aandacht voor de bosbesrijke heide en de heide op diestiaanheuvels op plekken waar deze subtypes aanwezig zijn of tot ontwikkeling komen.
Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Toename van 11 ha bovenop de actuele oppervlakte van 13ha tot een einddoel van 24 ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten zijn o.m.:

  • beperkte aanwezigheid van pijpenstrootje
  • beperkte aanwezigheid boomopslag in de habitat.(wilg of berk)
  • een natuurlijke hydrologie.
Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Actueel 0.3 ha
Behoud actuele oppervlakte en toename van 13 ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereiste is een extensief gebruik van deze graslanden.

Vijver- en moeraslandschap van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Toename van +6 ha door herstel historische vijvers net ten noorden van Bokrijk (zichtbaar op kaarten van 1775, Ferraris en 1934, N.G.I). Richtwaarde voor uitbreiding is 5 ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Bodem van de vijvers is zandig en grotendeels vrij van slib en organisch sediment. Helder oligotroof tot mesotroof water met voldoende lage hoeveelheden totaal fosfor stikstof en een zure tot circumneutrale pH. De natuurlijke hydrologie met aanvoer van lokaal grondwater dient hersteld te worden en waterlobelia (of kleine biesvaren) is frequent aanwezig.

Om windwerking toe te laten is het open houden van de dijken van belang.

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Actuele oppervlakte is 151 ha, grotendeels in een gedegradeerde toestand.
Er is een toename, deels door omvorming, van 23 ha voorzien tot een doeloppervlakte van 174 ha, inclusief herstel van verdwenen waterpartijen ter hoogte van Platwijers en Kolberg.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De vijvers zijn grotendeels vrij van slib en organisch sediment. Helder, zeer zwak tot matig gebufferd en min of meer nutriëntenarm water met een lage stikstof- en fosforconcentratie en een matig zure tot circumneutrale pH. De natuurlijke hydrologie met aanvoer van lokaal grondwater dient hersteld te worden en goed ontwikkelde vegetaties van het subtype littorellionvegetaties en subtype eenjarig dwergbiezenverbond dienen te ontwikkelen.

Beklemtoond wordt het noodzakelijk toepassen van vijverbeheer met cycli van droogzetten en opnieuw vullen, om de nodige dynamiek in het systeem te brengen, pionierscondities te creëren en de voedselrijke sliblaag te verkleinen.

Tevens wordt de kwaliteitsvereiste van een voldoende open vijverlandschap – waar windwerking mogelijk is - beklemtoond.

Bijkomende kwaliteitsvereiste is het niet, of in lage densiteiten voorkomen van bodemwoelende vissoorten die het water vertroebelen en watervegetaties begrazen.

Verscheidene vijvers zijn van nature uit, of ten gevolge van mijnverzakkingen ongeschikt voor de ontwikkeling van dit habitattype. Dit zijn de zogenoemde ‘moddervijvers’ met een kuilvormig profiel en slibrijke vijverbodem. De oeverbegroeiing bestaat eerder uit lisdodde en biezen, dan uit riet. Voor deze vijvers wordt geen habitatdoelstellingen 3130 voorzien.

Oppervlaktedoelstelling
=
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Actueel 24 ha.
Toename van 6 ha tot een doeloppervlakte 30 ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Bodem van de vijvers mogen een variabel gehalte slib en organisch sediment bevatten en dienen tijdens het vegetatieseizoen permanent water te bevatten. Helder, matig nutriëntenrijk (niet hypertroof) water met een matige stikstof- en fosforconcentratie en een min of meer neutrale tot matig alkalische pH.

Er dient minstens één sleutelsoort abundant aanwezig te zijn.

Oppervlaktedoelstelling
=
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud van actuele oppervlakte van 34ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Ruigten waarin typische en begeleidende soorten een bedekking > 70 % kennen, zonder invasieve exoten en met slechts plaatselijk verruiging van o.a. grote brandnetel en akkerdistel. Plaatselijk aanwezigheid van braam kan een meerwaarde zijn voor boomkikker.

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Actueel 3 ha
Behoud actuele oppervlakte met toename van 3 ha.
Einddoel: 6ha

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten zijn o.m.:

  • beperkte aanwezigheid boomopslag in de habitat
  • een natuurlijke hydrologie
  • voldoende voedselarme waterlichamen
  • afwezigheid van karperachtigen.
Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud van de soort op de actuele locaties

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Geen bijkomende kwaliteitsvereisten dan deze die reeds werden gesteld in het Landschap ‘Vijver en moeraslandschap van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik’.

Omschrijving populatiedoelstelling

Broedpopulatie van 80 broedparen waarvan 60 in het vijvergebied Midden-Limburg en 20 broedparen in Bokrijk- Het Wik.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Grotendeels gedekt met de realisatie van de kwaliteitsdoelstellingen voor roerdomp en bruine kiekendief en verbetering van de kwaliteit van het leefgebied. Zie Landschap Vijver en moeraslandschap van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik: Roerdomp, Bruine Kiekendief.

Additioneel dient vanuit deze soort als kwaliteitseis te worden meegegeven dat moerasgebieden in samenhang dienen voor te komen met andere leefgebieden die vertegenwoordigd worden door de habitattypes 4010, 6430, 7140, 7150 en het rbbhc. Een kwalitatief herstel van deze habitattypes en regionaal belangrijk biotoop is vereist. Voor de kwaliteitsdoelstellingen voor dit deel van het leefgebied verwijzen we naar de respectievelijke habitattypes.

Omschrijving populatiedoelstelling

7 populaties boomkikker:

  • versterking van de 4 bestaande populaties tot telkens minimaal 200 roepende mannetjes (ter hoogte van Weyerman/Terlaemen, Waterlozen, Zonderik/Rode vijvers en Wijvenheide);
  • bijkomende ontwikkeling van 3 populaties van telkens minimaal 200 roepende mannetjes ter hoogte van Platwijers, de Westelijke vijvers van Bokrijk en op het graslandencomplex ten zuiden van Bokrijk.

De realisatie van deze leefgebieden behoeft geen extra leefgebied ten opzichte van wat reeds nodig is om andere doelen (i.h.b. het habitattype 3130) te bereiken.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsdoelen deels gedekt middels eerder gestelde doelen voor andere habitats en soorten. Specifieke, additionele kwaliteitsvereisten hebben betrekking op:

  • qua waterbiotoop: het creëren van visvrije waterpartijen. Minimum 5 kleine ( 100 m²) per populatie;
  • qua landbiotoop: behoud en versterken van kleinschalig landschap met ruigtevegetaties (rbbhf, rbbmc), bloemrijke graslanden (rbbhc),houtwallen, bosranden en braamstruwelen met een oppervlakte van meer dan 20 ha per populatie. Dit landbiotoop moet zo goed mogelijk aansluiten bij de voortplantingsbiotopen;
  • qua corridors: functionele corridor tussen Wijvenheide/Zonderik en Platwijers om kolonisatie van het gebied mogelijk te maken.

Verbetering van de kwaliteit van het leefgebied is nodig op het graslandencomplex ten zuiden van Bokrijk onder de vorm van zonbeschenen voortplantingsplaatsen en bloemrijke graslanden.

Omschrijving populatiedoelstelling

Minimaal 5 broedparen waarvan 4 in het vijvergebied Midden-Limburg en 1 broedpaar in Bokrijk- Het Wik. Hiervoor is een minimaal leefgebied van 500 ha nodig. Tot het leefgebied kan worden gerekend: voldoende grote entiteiten van vijver- en moerascomplexen en open vegetaties (heiden en graslanden), en voldoende kwalitatieve open ruimte rond de broedgebieden als foerageergebied.

De realisatie van deze leefgebieden behoeft geen extra leefgebied ten opzichte van wat reeds nodig is om andere doelen te bereiken.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwalitatief goed ontwikkeld leefgebied, zowel wat betreft het vijver- en moerascomplex als wat betreft de heide- en graslandhabitats. Voor de eerste verwijzen we naar de kwaliteitsdoelstellingen voor het leefgebied van de roerdomp en woudaap. Daarnaast is de noodzakelijke belangrijke kwaliteitsverbetering in de grasland en/of akkercomplexen die aansluitend op de twee vijver- en moerascomplexen van grote betekenis als foerageergebied (zie andere doelen). In concreto komt dit neer op een herstel van vochtige weilanden (rbbhc, rbbhf, rbbmc, rbbms), bloemrijke graslanden en cultuurlanden (met voorkeur voor korenvelden) met veel voedsel.

Additioneel dient vanuit deze soort als kwaliteitseis te worden meegegeven: voldoende rust en landschappelijke openheid, niet enkel voor het vijver- en moerascomplex maar ook voor wat betreft de foerageergebieden op graslanden en heiden.

Omschrijving populatiedoelstelling

Minimum 4 groeiplaatsen, waarvan 2 gelegen in het vijvergebied Midden-Limburg en 2 in Bokrijk- Het Wik. Elke groeiplaats > 50m² of bestaande uit >100 planten.

Een goede staat van instandhouding wordt tot doel gesteld door het uitbreiden van vegetatievlekken op meerdere potentiële vijvers.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten: zie kwaliteitsdoelen voor habitat 3130 (begeleidend doel).

Omschrijving populatiedoelstelling

> 20 adulte ex per jaar en voortplantingsbewijs op minimum 3 lokaties, Terlaemen, Wijvenheide en Bokrijk.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsdoelen nagenoeg volledig gedekt middels doelen voor habitat 3130,3150, 7140 en de heikikker. Nadruk op:

  • bedekking met drijvende en ondergedoken waterplanten van 10-70%;
  • lage, natuurlijke visstand voor bepaalde wateren.
Omschrijving populatiedoelstelling

Duurzaam behoud van de populatie op de grote plas van het Wik en uitbreiding naar het westelijk deel van Bokrijk.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsdoelen nagenoeg volledig gedekt middels doelen voor habitat 3130,3150. Bijkomend aandacht voor behoud van luchtige modderbodem op zandige ondergrond in de diepere delen van de vijver en afvoersloten van oostelijke naar westelijke vijvers zo inrichten dat kolonisatie mogelijk is.

Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud van het belang van het gebied voor doortrek en als overwinteringsgebied.

Broedgevallen worden niet bij voorbaat uitgesloten maar er wordt hiervoor nu geen specifieke doelstelling vastgelegd. Indien dit zich zou voordoen, bv. in geval dat maatregelen van waterkwaliteitsverbetering en vijverbeheer ingevoerd worden, dient doelstelling voor deze soort herbekeken.

Kwaliteitsdoelstelling
=
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsdoelen gedekt middels eerder gestelde doelen voor andere moerasvogels binnen het Landschap Vijver en moeraslandschap van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik.

Omschrijving populatiedoelstelling

Versterking 4 actuele populaties tot telkens minimaal 200 roepende mannetjes of eiklompen ter hoogte van Terlaemen en Wijvenheide en 50 roepende mannetjes of eiklompen ter hoogte van Platwijers/Kolberg en het Wik.

De realisatie van deze leefgebieden behoeft geen extra leefgebied ten opzichte van wat reeds nodig is om andere doelen te bereiken.

Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Het leefgebied voor deze soort overspant meerdere habitattypes: 4010,4030,6230,7140,91E0). Een kwalitatieve ontwikkeling van deze habitats en voldoende visvrije voedselarme waterpartijen per populatie zijn vereist.

Een bijkomende kwaliteitseis is het functioneel verbinden van de populaties en, potentiële, leefgebieden gezien het beperkt voorkomen van de hierboven opgesomde habitats ter hoogte van Platwijers.

Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud populatiegrootte

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitseis gedekt middels eerder gestelde doelen voor andere moerasvogels binnen het Landschap Vijver en moeraslandschap van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik.

Omschrijving populatiedoelstelling

Creëren duurzame populatie rond Platwijers (>50 adulte ex).

Kwaliteitsdoelstelling
=
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsdoelen nagenoeg volledig gedekt middels doelen voor habitat 3130, 3150 en de boomkikker.

Omschrijving populatiedoelstelling

Versterking van de populatie op het Wik tot een bronpopulatie van minimaal 50 roepende mannetjes. Ontwikkelen van leefgebied voor een duurzame populatie op Wijvenheide.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Specifieke kwaliteitsvereisten hebben betrekking op:

  • qua landbiotoop: de kwaliteit van de habitattypes 2310 en 4030 verbeteren.(zie verder onder deze habitats) met nadruk op het verbinden van deze heidetypes; Akkerbouw (bij voorkeur aardappel of graanteelt) blijft mogelijk met als randvoorwaarde een perceelrandenbeheer (trioranden met jaarlijks omgewerkte zandige grond die niet bemest of behandeld wordt);
  • qua voortplantingsbiotoop: waterkwaliteit is belangrijk voor deze soort. Dit wordt reeds gedekt middels de kwaliteitsvereisten voor eerder genoemde soorten (moerasvogels) en habitats (o.m. habitattype 3130).
Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud aantallen, een lokale afname ten voordele van de waterrijke habitats die gebaat zijn met voedselarm water is toegestaan.

Kwaliteitsdoelstelling
=
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitseis gedekt middels eerder gestelde doelen voor andere moerasvogels binnen het Landschap Vijver en moeraslandschap van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik.

Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud van de soort op de actuele locaties

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsdoelen volledig gedekt middels doelen voor habitat 3130 en 3150.

Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud van de soort op de actuele locaties

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Geen bijkomende kwaliteitsvereisten dan deze die reeds werden gesteld in het Landschap ‘Vijver en moeraslandschap van het Vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk-Wik’.

Omschrijving populatiedoelstelling

Populatie van minimaal 15 broedparen waarvan 12 broedparen in het vijvergebied Midden-Limburg en 3 broedparen Bokrijk- Het Wik. Dit vereist een minimale oppervlakte leefgebied van respectievelijk 360 en 90 ha in het vijvergebied Midden-Limburg en Bokrijk- Het Wik. Dit houdt in totaal een extra oppervlakte leefgebied in van 205 ha waarvan ongeveer 138 ha via uitbreiding en 67 ha via omvorming.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsvereisten gelet op het beoogd aantal broedparen:

  • geschikt leefgebied, bestaande uit rietland, moerasvegetaties (> 50 %) en open water (> 30 %);
  • helder water met goede waterkwaliteit en een hoog voedselaanbod (jonge vis, ongewervelden, amfibieën);
  • voldoende rust en waar mogelijk het creëren van predatievrije broedgelegenheden tijdens broedperiode;
  • open vijverlandschap;
  • gevarieerde leeftijdsstructuur van de rietvegetaties: per broedkoppel is er nood aan minimaal 0,5 tot 2 ha overjarig riet of lisdodde met een voldoende dikke kniklaag (opstapeling van oude stengels);
  • aanwezigheid verlandingsvegetaties (niet enkel riet/lisdodde, maar ook ondergedoken en drijvende watervegetaties);
  • hoog waterpeil in de leefgebieden tijdens het broedseizoen.
Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud van de soort op de actuele locaties

Kwaliteitsdoelstelling
=
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Geen bijkomende kwaliteitsvereisten dan deze die eerder reeds werden gesteld.

Voor de kwaliteitsvereisten van boshabitats (9120,9190) die als zomerbiotoop gebruikt worden verwijzen we naar de doelstellingen voor deze habitats.

Omschrijving populatiedoelstelling

Behoud aantallen, een lokale afname ten voordele van de waterrijke habitats die gebaat zijn met voedselarm water is toegestaan.

Kwaliteitsdoelstelling
=
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Gedekt met de realisatie van de kwaliteitsdoelstellingen voor Roerdomp.

Omschrijving populatiedoelstelling

Broedpopulatie van minimaal 38 broedparen waarvan 30 in het vijvergebied Midden-Limburg en 8 broedparen in Bokrijk- Het Wik. Er is geen extra oppervlakte leefgebied nodig. De kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen inzake het leefgebied worden volledig gedekt door de doelen voor Roerdomp.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Gedekt met de realisatie van de kwaliteitsdoelstellingen voor Roerdomp.

Elvira Jacques
Agentschap voor Natuur en Bos