Moeraslandschap - BE21000024

De SBZ wordt gekenmerkt door diverse types wateren met habitattypische soorten. Vennen maken integraal deel uit van het open heidesysteem (zie Landschap: Heidelandschap). Naast vennen, zijn moerassen, oude ontginningsplassen en poelen typisch voor het gebied. De moerashabitats komen vaak voor in mozaïek met alluviaal bos en/of rbb’s. De waterrijke gebieden zijn belangrijk als broed-, rust- en foerageergebied voor water- en moerasvogels.

Volgende habitats, regionaal belangrijke biotopen en habitattypische soorten zijn van belang in het moeraslandschap:

  • van nature eutrofe plassen (3150), laaglandbeek (3260), beekbegeleidende graslanden (6410), laaggelegen schraalland (6510), alkalisch laagveen (7230), alkalisch laagveen op drijftillen (7140_base), alluviaal bos (91E0)
  • grote zeggevegetaties (rbbMc), kleine zeggenvegetaties (rbbMs), rietmoeras (rbbMr), moerasbos (rbbSf), dotterbloemgraslanden (rbbHc), moerasspirearuigtes met graslandkenmerken (rbbHf)

Voor deze SBZ worden voor moerashabitats volgende extra oppervlaktes beoogd: + 5 ha voor 3150 (inrichting ontginningsplassen en vijvers), + 9 ha voor 6410, + 5 ha voor 7140_meso/7140_base (in complex), 2 ha voor 6510 en + 0,5 ha voor habitattype 7230. Voor alluviaal bos (91E0) wordt, naast behoud van de actuele oppervlakte, uitbreiding met 8 ha (door omvorming) vooropgesteld (excl. secundair habitat). Lokaal kan secundair alluviaal bos i.f.v. de prioritering hersteld worden naar een doelhabitat in de open sfeer.

Naast de specifieke doelen per habitat en de soorten worden volgende algemene doelen voorop gesteld voor het moeraslandschap:

  • Realisatie van een habitatwaardige Wamp en aansluitende wateren met duurzame populaties van grote en kleine modderkruiper.
    Het voorkomen van grote modderkruiper is beperkt tot de Wamp en aanpalende wateren in het Goorken (16). Kleine modderkruiper wordt daarnaast ook nog aangetroffen in de Rode Loop (behorend tot het deelbekken van de Wamp) in de Liereman (1). Verdere vernatuurlijking van de Wamp in het Goorken met een aangepast ruimingsbeheer is noodzakelijk voor herstel van het enige leefgebied van grote modderkruiper in deze SBZ. Bij verbetering van de waterkwaliteit, zijn er grote potenties voor de ontwikkeling van habitat 3260 waardoor de duurzame instandhouding van de soort versterkt wordt. Bij de verbetering van de kwaliteit van het leefgebied is het instandhouden of creëren van ondiepe moerassige plaatsen en wetlands, in contact met de Wamp, van belang.beekherstel (hermeandering door inrichting, herstel stroomkuilenpatroon, inbreng van boomstammen of andere stroomdeflectoren, ...) en een aangepast ruimingsbeheer in de Rode Loop (1) zijn dan weer gunstig voor kleine modderkruiper. Een goede waterkwaliteit is ook hier een belangrijke randvoorwaarde.

  • Ontwikkelen van 3 moerascomplexen met broedpopulaties van moerasvogelsoorten
    • Het herstel van de laagveenplassen en aanleg van wetlands in het Goorken (16) voor grote modderkruiper wordt gekoppeld aan herstel en ontwikkeling van broedgebied voor roerdomp (1 bp) en bruine Kiekendief (1 bp). De relatie met en de potenties in de Rode Del voor deze soorten (via kwaliteitsverbetering habitats en rbb’s) worden hierbij eveneens aangesproken, 30 tot 50 ha geschikt leefgebied wordt beoogd in Goorken en Rode Del (16) voor genoemde soorten. Voor roerdomp is extra leefgebied vereist, voornamelijk te voorzien door toename.
    • Naast het Goorken (16) zijn er ook potenties in het Geleeg (6) om te komen tot een groot aaneengesloten moerascomplex met broedpotentieel voor roerdomp (1 bp) en bruine kiekendief (1 bp), 30 tot 50 ha geschikt leefgebied wordt beoogd in de voormalige ontginningsplassen langsheen het kanaal. De relaties met en de potenties in de andere ontginningsplassen in deelgebieden 5 en 18 dienen hierbij eveneens aangesneden (via kwaliteitsverbetering habitats en rbb’s). Voor roerdomp is extra leefgebied vereist, voornamelijk te voorzien door toename.
    • In Liereman-Korhaan (1) zijn er ter plaatse Groot Moddergoor en Rode Goor potenties om te komen tot ontwikkeling tot grote aaneengesloten moerasvegetaties met bijkomend broedpotentieel voor porseleinhoen (regelmatige broedvogel) en bruine kiekendief (1 bp). 30-50 ha geschikt leefgebied wordt beoogd (via kwaliteitsverbetering habitats en rbb’s). Voor porseleinhoen is extra leefgebied vereist, voornamelijk te voorzien door toename (30 ha).Het is evident dat andere voorkomende moerasvogelsoorten in de SBZ mee profiteren van de ontwikkeling van deze moerascomplexen.

  • Ontwikkeling van een laagveencomplex in de depressie van het Moer bestaande uit alkalisch overgangsveen, blauwgraslanden en ruigten in mozaïek met vochtige hooi- en graslanden, andere rbb’s en alluviaal bos.
    De SBZ is in Vlaanderen belangrijk voor beekbegeleidende graslanden 6410 en laaggelegen schraalland 6510. Het Moer is de enige locatie in de SBZ waar een complex van mesotrofe valleibossen, laagveen en vochtige gras- en hooilanden kan hersteld worden. Volgende doelen worden beoogd: een duurzame kern mesofiel elzenbroekbos (91E0_meso, > 20 ha) door behoud van de actuele oppervlakte en toename van het habitat ter hoogte van de (verlaten) recreatievijvers. Een klein deel van de oppervlakte (10% gedegradeerd alluviaal bos en oud populierenbos) wordt omgevormd tot 7140_base i.f.v. toename van de actuele aanwezige 7140_base. Ontwikkeling van galigaanvegetaties 7120 in goede SVI (minimum 1 ha met een minimale habitatvlek van 0,1 ha) en ontwikkeling van overgangs – en trilveen, kleine zeggenvegetaties, veldrusgraslanden, glanshavergraslanden, dottergraslanden en blauwgrasland.