Specifieke natuurdoelen

De kwaliteit van de bossen in dit gebied moet verbeteren en er moet bos bijkomen. In de bestaande bossen is het aandeel van uitheemse planten vaak te groot. Andere bossen zijn dan weer te klein en te versnipperd om gezond te zijn. Die moeten daarom uitbreiden. Het jarenlange beheer van Walenbos bewijst dat de aanwezigheid van open plekken en brede bosranden een geschenk is voor talrijke dieren en planten. Door meer open plekken in de andere bossen te realiseren zal de biodiversiteit ook daar toenemen. De plantenrijkdom van de graslanden staat of valt dan weer met de kwaliteit van het grondwater.

Dit zijn de specifieke natuurdoelen voor gebied 'Wingevallei':

Boslandschap

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Toename van de huidige 460 ha naar 512 ha, met als richtwaarde voor bosuitbreiding30 ha, in voornamelijk Chartreuzenbos en op de Wijngaardberg (deelgebieden 1b en 4). Verder vooral via omvormingen van exotenrijke bossen in deze gebieden en ook op Troostemberg, Beninksberg, in Boven Wingevallei, Vallei van de Tieltse Motte en Koebos (deelgebieden 1b, d-e en 2, 6 en 13).

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsverbetering tot een goede staat van instandhouding volgens LSVI-normen (zie algemene inleiding Landschap: Boslandschap en ook: vermindering van de verzurende of eutrofiërende atmosferische deposities).

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Toename van de huidige 272 tot 355 ha, met als richtwaarde voor bosuitbreiding 39 ha. Vooral in de valleien van de Winge en Tieltse Motte (deelgebieden 1a, c-e en 6) en op kleine schaal ter buffering van de hellingbossen.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Zie habitattype 9120: Landschap: Boslandschap. Met als extra kwaliteitsdoelstelling een aangepaste waterhuishouding zowel kwalitatief als kwantitatief (incl. grondwater) en het oplossen van de erosieproblematiek in hellingsbossen. De zones in Walenbos met > 10 % dood hout blijven zo behouden.

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Toename van de huidige 388 ha tot 472 ha, met als richtwaarde voor bosuitbreiding 36 ha. Vooral in de valleien van de Winge en Tieltse Motte (deelgebieden 1a, c-d en 6); op kleine schaal gebeurt bosomvorming ook in Koebos (deelgebied 13) en bosuitbreiding ter buffering van deze boshabitats in de Molendaalbeekvallei (deelgebied 14).

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Zie habitattype 9120: Landschap: Boslandschap. Met als extra kwaliteitsdoelstelling een aangepaste waterhuishouding zowel kwalitatief als kwantitatief (incl. grondwater) en het oplossen van de erosieproblematiek in hellingsbossen. De zones in Walenbos met > 10 % dood hout blijven zo behouden.

Omschrijving populatiedoelstelling

De zeer kwetsbare relicten binnen deze SBZ beschermen met eventueel een kleine uitbreiding.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Zie bij de boshabitattypes met als extra meer mantel-zoomvegetaties en meer KLE’s zoals bij de vleermuizen.

Omschrijving populatiedoelstelling

Minstens behoud van de huidige* vaak kwetsbare vleermuispopulaties (*vermoedelijk minder dan 20 individuen per plek, paar plaatsen bekend, uitgezonderd in Lovenjoel waar zo’n 70 volwassen vrouwtjes geteld werden).

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsverbetering in en nabij de bossen: zie bij de boshabitattypes (Landschap: Boslandschap) met als extra meer mantel-zoomvegetaties en meer KLE’s. Kwaliteitsverbetering in en nabij waterpartijen: zie bij de waterhabitats (Landschap: Water- en moerasvegetaties), met als extra de afwezigheid van kunstverlichting.
Als zomer- en winterverblijfplaatsen kunnen gebouwen (bv. kerkzolders, bunkers of ijskelders) heringericht worden. De bestaande populaties in de kerken van Houwaart en Lovenjoel, dienen absoluut beschermd te worden.
Deze kwaliteitsverbeteringen gebeuren prioritair in de deelgebieden Wingevallei en het kasteel van Horst (deelgebied 1a,e), Walenbos (deelgebied 1c) en Koebos (deelgebied 13) incl. kerken van Houwaart en Lovenjoel.

Heides en droge graslanden

Oppervlaktedoelstelling
=
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud van de huidige 0,5 ha op de Beninks-, Wijngaard- en Houwaartse berg (deelgebieden 2-5). Enkel op Beninksberg (deelgebied 2) is een netwerk van > 15 ha in de heidesfeer (4030 incl. 2330 en 6230) tot doel gesteld (via omvorming naar vnl. grasland in de heidesfeer, maar ook dus naar een paar ha heide).

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Via herstel/beheer de kwaliteit van dit habitattype verbeteren en minder verzurende of eutrofiërende atmosferische deposities (volgens LSVI-normen). Tien à vijftien procent open plekken heide en/of (hei)schraal grasland worden duidelijk als doel vooropgesteld in de verschillende boshabitattypes en dit in een netwerk waarbij grotere open plekken via zomen met elkaar in verbinding staan (zie algemeen kwaliteitsdoel bossen).

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud met toename door omvorming van de huidige 0,5 ha naar 5 ha. Dit is mogelijk ter hoogte van De Roost/Horst en Bleuken (deelgebieden 1a en 6).

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Via herstel/beheer de kwaliteit van dit habitattype verbeteren en minder verzurende of eutrofiërende atmosferische deposities (volgens LSVI-normen). Tien à vijftien procent open plekken heide en/of (hei)schraal grasland worden duidelijk als doel vooropgesteld in de verschillende boshabitattypes en dit in een netwerk waarbij grotere open plekken via zomen met elkaar in verbinding staan (zie algemeen kwaliteitsdoel bossen).

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud van de huidige 13 ha met toename van 3 ha. De heidevegetaties die zich nu ter hoogte van de verschillende Diestiaanheuvels bevinden (Chartreuzen & Walenbos, Wijngaard-, Beninks- & Osseberg en ook relicten op Houwaartseberg-oost en Troostemberg, deelgebieden 1-6) blijven behouden. Enkel op Beninksberg (deelgebied 2) is een netwerk van meer dan 15 ha in de heidesfeer (4030 incl. 2330 en 6230) tot doel gesteld (via omvorming naar vnl. grasland in de heidesfeer, maar ook dus naar een paar ha heide). In alle vermelde deelgebieden is heide echter ook als open plek in 9120-bos tot doel gesteld.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Via herstel/beheer de kwaliteit van dit habitattype verbeteren en minder verzurende of eutrofiërende atmosferische deposities (volgens LSVI-normen). Tien à vijftien procent open plekken heide en/of (hei)schraal grasland worden duidelijk als doel vooropgesteld in de verschillende boshabitattypes en dit in een netwerk waarbij grotere open plekken via zomen met elkaar in verbinding staan (zie algemeen kwaliteitsdoel bossen).

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Toename van de huidige 10 ha droge heischrale graslanden en de 0.9 ha borstelgraslanden naar 20 ha. De heischrale vegetaties die er nu zijn ter hoogte van de verschillende Diestiaanheuvels (in de deelgebieden 1, 2, 5 en 6) blijven behouden . Op Beninksberg (deelgebied 2) wordt een netwerk van > 15 ha in de heidesfeer (6230 incl. 2330 en 4030) tot doel gesteld en in de Wingevallei en Walenbos (deelgebieden 1a en 1c) is dat eerder een schraal graslandnetwerk (6230 incl. 6510 en 6410) van telkens meer dan 30 ha in Walenbos, in Dunbergbroek en in de Wingevallei. In alle vermelde deelgebieden is heischraal grasland echter ook als open plek in 9120-bos tot doel gesteld

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Via herstel/beheer de kwaliteit van dit habitattype verbeteren en minder verzurende of eutrofiërende atmosferische deposities (volgens LSVI-normen). Tien à vijftien procent open plekken heide en/of (hei)schraal grasland worden duidelijk als doel vooropgesteld in de verschillende boshabitattypes en dit in een netwerk waarbij grotere open plekken via zomen met elkaar in verbinding staan (zie algemeen kwaliteitsdoel bossen).

Ruigtes en graslanden

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud met toename van de huidige 10 ha vochtige heischrale graslanden naar 15 ha met als richtwaarde voor uitbreiding 1 ha. Deze toename is grotendeels mogelijk via omvorming van gedegradeerde graslanden en exotenbossen, voornamelijk in de valleien van de Winge en Tieltse Motte (deelgebieden 1 en 6). In de Wingevallei, in Dunbergbroek en Walenbos (deelgebieden 1a en 1c), worden schraalgraslandkernen tot doel gesteld van telkens meer dan 30 ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De kwaliteit van dit versnipperde habitattype, waarvan momenteel te weinig sleutelsoorten voorkomen, verbeteren (volgens LSVI-normen) en minder verzurende of eutrofiërende (atmosferische) deposities.

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud met toename van de huidige 2 ha veldrusgrasland én de huidige 2 ha blauwgrasland in de valleien van de Winge en de Tieltse Motte en in Zwartebos en Koebos/Bruulbos (deelgebieden 1 en 6-7 en 13) naar 18 ha in totaal (zowel subtype veldrusgrasland als subtype blauwgrasland), voornamelijk via herstel vanuit voormalige hooilanden (bv. beplant met populier). In de Wingevallei, in Dunbergbroek en Walenbos (deelgebieden 1a en 1c), worden schraalgraslandkernen tot doel gesteld van telkens meer dan 30 ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De kwaliteit van dit versnipperde habitattype, waarvan momenteel te weinig sleutelsoorten voorkomen, verbeteren (volgens LSVI-normen) en minder verzurende of eutrofiërende (atmosferische) deposities.

Extra aandachtspunt: een aangepaste waterhuishouding zowel kwalitatief als kwantitatief (incl. grondwater).

Oppervlaktedoelstelling
=(-)
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud van 78 ha van dit type, voornamelijk in de Wingevallei (in deelgebied 1, soms beplant). Een klein deel van de huidige 127 ha zal omgevormd worden naar graslandhabitattypes en een groter deel zal evolueren naar het prioritair boshabitattype 91E0. In totaal zal 49 ha 6430 worden omgevormd naar andere habitattypes.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De kwaliteit van dit versnipperde habitattype, waarvan momenteel te weinig sleutelsoorten voorkomen, verbeteren (volgens LSVI-normen) en minder verzurende of eutrofiërende (atmosferische) deposities.

Extra aandachtspunt: een aangepaste waterhuishouding zowel kwalitatief als kwantitatief (incl. grondwater).

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud met toename van de huidige 40 ha naar 88 ha met als richtwaarde voor uitbreiding 28 ha. Dit gebeurt vanuit voormalige (eventueel beplante) hooilanden, gelegen in Wingevallei en Walenbos (deelgebieden 1a en 1c) . In de Wingevallei, in Dunbergbroek en Walenbos (deelgebieden 1a en 1c), worden schraalgraslandkernen tot doel gesteld van telkens meer dan 30 ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De kwaliteit van dit versnipperde habitattype, waarvan momenteel te weinig sleutelsoorten voorkomen, verbeteren (volgens LSVI-normen) en minder verzurende of eutrofiërende (atmosferische) deposities.

Extra aandachtspunt: een aangepaste waterhuishouding zowel kwalitatief als kwantitatief (incl. grondwater).

Omschrijving populatiedoelstelling

Minstens behoud van de huidige populatie met eventuele uitbreiding.

Kwaliteitsdoelstelling
=
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Aan het kwaliteitsdoel van deze soort wordt beantwoord door de voorziene kwaliteitsverbetering van thermofiele habitats als 6430 en van 9120 met zomen en dit voornamelijk op diestiaanheuvels in overgangen naar valleien.

Water- en moerasvegetaties

Oppervlaktedoelstelling
=/+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud van de huidige relicten in Walenbos en aan de voet van Troostembergbos (deelgebieden 1c en 1d) met mogelijk kleine, pleksgewijze toename door omvorming daar of mogelijk ook in de Bierbeekse valleien en Meldertbos (deelgebieden 7, 13-16).

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De kwaliteitsdoelstelling voor dit habitattype is een aangepaste grondwaterstand, een goede waterkwaliteit en minder (eutrofiërende) atmosferische deposities (volgens LSVI-normen).

Oppervlaktedoelstelling
=
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud van de huidige 0,001 ha in Walenbos (deelgebied1c).

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De kwaliteitsdoelstelling voor dit habitattype is een aangepaste grondwaterstand, een goede waterkwaliteit en minder (eutrofiërende) atmosferische deposities (volgens LSVI-normen).

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud met toename door omvorming van de huidige 0,01 ha in Walenbos (deelgebied 1c) naar 2 à 3 ha.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De kwaliteitsdoelstelling voor dit habitattype is een aangepaste grondwaterstand, een goede waterkwaliteit en minder (eutrofiërende) atmosferische deposities (volgens LSVI-normen).

Bijkomend moeten de omstandigheden beheersmatig optimaal zijn ten voordele van veenontwikkeling.

Oppervlaktedoelstelling
=
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

De voorkomende relicten van kalktufbronnen behouden en beschermen in de Molendaalbeekvallei (deelgebied 14) en Meldertbos (deelgebied 16) en mogelijk ook in Zwarte en Koebos (deelgebieden 7 en 13), als daar aanwezig.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De kwaliteitsdoelstelling voor dit habitattype is een aangepaste grondwaterstand, een goede waterkwaliteit en minder (eutrofiërende) atmosferische deposities (volgens LSVI-normen).

Oppervlaktedoelstelling
+
Omschrijving oppervlaktedoelstelling

Behoud met toename door omvorming van de huidige 0,1 ha naar 2 ha. Dit is mogelijk in Koebos, Walenbos, Zwarte bos en de Molen(daal)beekvallei (deelgebieden 1c, 7 en 13-15).

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De kwaliteitsdoelstelling voor dit habitattype is een aangepaste grondwaterstand, een goede waterkwaliteit en minder (eutrofiërende) atmosferische deposities (volgens LSVI-normen).

Bijkomend moeten de omstandigheden beheersmatig optimaal zijn ten voordele van veenontwikkeling.

Omschrijving populatiedoelstelling

Minstens behoud van de huidige bittervoornpopulatie en mogelijk uitbreiding.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

De reeds voorziene waterkwaliteitsverbetering verbetert ook het leefgebied van de bittervoorn. Een bijkomende doelstelling voor deze soort is het opheffen van vismigratieknelpunten.

Omschrijving populatiedoelstelling

De soort komt niet meer voor binnen deze SBZ. Doel is herstel van de soort vanuit bestaande zaadbanken in Walenbos (deelgebied 1c).

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Een bijkomende verbetering van de habitatkwaliteit van deze soort omhelst het periodiek en pleksgewijs creëren van meer pionierssituaties op plaatsen met mogelijke zaadbanken zoals in Walenbos (deelgebied 1c).

Omschrijving populatiedoelstelling

Herstel van de kamsalamander-populatie van deze SBZ indien de soort nog voorkomt en duurzame herkolonisatie uit o.a. de Getevallei en van nabij deelgebied 1, gekaderd binnen een ruimer soortenbeschermingsplan.

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Deze soort heeft bijkomend nood aan een verbetering van zijn habitat-kwaliteit. Dit omhelst de aanleg van meer, grotere, fragmentair of slechts deels waterhoudende, niet zure poelen. Binnen SBZ moet dit waterhabitat samenhangen met een geschikt landhabitat van graslanden met bossen, ruigtes en KLE’s.

Omschrijving populatiedoelstelling

Voldoende tot goede staat van instandhouding (deelgebied 1e).

Kwaliteitsdoelstelling
Omschrijving kwaliteitsdoelstelling

Kwaliteitsverbetering van de geschikte leefgebieden; waar de soort aanwezig is, grote zeggenrijke vegetaties en dergelijke (natte ruige overgangen, ook rond rbb dottergrasland) in een goede kwaliteit brengen/houden.

Nico Verwimp
Agentschap voor Natuur en Bos